در سه راه دهلران پلی وجود داشت كه آن سوی پل، نيروهای عراق كاملاً متمركز بودند و از آنجا دهلران را زير آتش می گرفتند. به همين جهت پيشرفت نيروهای ارتش فلج شده بود. تنها راه حمله به نيروهای عراق، گذشتن از اين پل بود، اما اين پل از لحاظ استحكام، قدرت آن را نداشت كه تانكهای ارتش و در پشت آنها نيروههای زمينی از روی آن عبور كنند. فرماندهان ارتش از لحاظ استراتژيك به اين نتيجه رسيده بودند كه به هر قيمتي بايستی نيروهای عراقی را ازآن منطقه عقب برانند.
ايرج فرهومند تحصيلات خود را در رشته راهسازی در آمريكا به پايان رسانده و تخصصش را در بخش پل سازی از دانشگاه بركلی كاليفرنيا رفته بود. او در ادامه بررسی های علمی، در رشته سنجش زلزله و محاسبه خطرات آن برای نيروگاه های اتمی در فرانسه كار می كرد. برخی از تحقيقات علمی او در اين زمينه هنوز در دانشگاه بركلی تدريس ميشود.
ايرج فرهومند موفق شد در ظرف چند روز، با محاسبه های دقيق برای زدن پايه های اضافی به زير پل ، اين امكان را فراهم آورد كه تانك های ارتش موفق شوند از روی آن عبور كنند. با گذشتن تانك های ارتشی و در پشت آن سر آنها، نيروهای نظامی، نيروهای ايرانی موفق شدند صدمات سنگينی به ارتش عراق وارد سازند و آنها را به عقب نشينی وادارند. خبر اين واقعه در منطقه پيچيد. من شنيدم كه فرماندهان ارتش و سپاه پاسداران همه شيفته او شده بودند.
اما او سرنوشت تلخی داشت. چندی بعد شنيدم او را به عنوان عضو حزب رنجبران شناسایی و توسط كميته اسلامی منطقه ی دهلران تيرباران می شود. افسری كه او را لو داده بود وابسته به حزب توده بود و خود نيز پس از مدتی بدست كميته ای ها كشته می شود.
سالها پس از مرگ او، رژيم جمهوری اسلامی با دولت فرانسه تماس گرفت تا يكی از متخصصان خود را برای ارزيابی از موقعيت نيروگاه اتمی بوشهر و سنجش زلزله و خطرات آن برای نيروگاه به ايران اعزام كند. دولت فرانسه در پاسخ به اين درخواست اعلام كرده بود كه متخصصان اين رشته در جهان انگشت شمارند. يكی از آنها يك ايرانی به نام ايرج فرهومند است كه مدتی در نيروگاه های اتمی فرانسه به كار اشتغال داشته و تا آنجا كه دولت فرانسه اطلاع دارد مدتی است به ايران بازگشته است!
نگاهی از درون به جنبش چپ ايران، گفتگو با ايرج كشكولی، حميد شوكت، نشر بازتاب، ص ٣١٣ – ٣٠٩
سايت حميد شوكت
